ÇİN’DE GÜZELLİK ANLAYIŞININ EVRİMİ: GELENEKSEL ANLAYIŞTAN DİJİTAL ÇAĞA

Bütün dünyada olduğu gibi Çin’de de güzellik standartları geçmişten günümüze değişim geçirmiştir. Antik Çağ’da güzellik yalnızca dış görünüşten ibaret olmayıp zarafet ve sadelikle de ilişkilendirilebilirken, günümüzde sosyal medya ve küresel etkileşimlerle birlikte yeniden şekillenmiştir. Geçtiğimiz yıllarda geleneksel güzellik standartları yerini oldukça çeşitlenmiş ve her geçen gün farklılaşmaya devam eden yeni standartlara bırakmıştır. Bununla birlikte günümüzde hâlâ geçmişten izler de bulunmaktadır. Örneğin Ashà Beauty, güzellik tanrıçası Yang Asha adı altında markasını tanıtmaktadır. Sabbatical Beauty ise Çin'in ay tanrıçası Chang’e’dan ilham alarak tasarlanmış Chang E’s Silver Moon Pearl Serum adlı bir cilt serumu satmaktadır. (Cashin, 2024) 

Geleneksel Standartlar: 

Çin’in Dört Büyük Güzeli’nden 四大美女 (sì dà měi nǚ) başlayarak geleneksel güzellik anlayışına giriş yapmak istiyorum. Bu dört kadın, kişinin güzelliğini anlatmak için kullanılan deyimlere ve çok sayıda halk masallarına konu olmuşlardır. Güzellikleri nedeniyle büyük aşk hikayelerine, savaşlara ve imparatorluk çekişmelerine de dahil olmuşlardır ve bu da "倾城倾国" (qīngchéng qīngguó) ifadesini ortaya çıkarmıştır. Bu ifade "bir şehrin ya da devletin yıkılmasına neden olacak kadar güzel” anlamına gelir. (Mingbai, 2018) 

“Wang Zhaojun o kadar güzeldi ki kuşlar kanat çırpmayı unutur ve gökten düşerdi.”

“Yang Guifei'nin yüzü, yanından geçerken tüm çiçekleri utancından saklanmaya zorluyordu.”

“Diao Chan o kadar ışıltılıydı ki ay bile onu görünce utançtan saklanırdı.”

“Xi Shi o kadar güzeldi ki balıklar sudaki yansımasını görünce yüzmeyi unutur ve gölün dibine batardı.” (Mingbai, 2018) 

Tabii ki, geleneksel güzellik anlayışını bu dört kadınla sınırlamak eksik olur, Çin’deki güzellik standartları döneme göre ve kültürel değişimlere bağlı olarak farklılık göstermiştir. Örneğin, eski zamanlarda "Chu Kralı ince bir bel severdi, bu yüzden saraydaki kadınlar açlıktan ölürdü." diye bir söz vardır. Daha sonraki dönemlerde, Tang Hanedanlığı'nda, iri hatlı kadınlar büyük ölçüde hoş karşılanmıştır. (Su, 2020) Modern çağın aksine, Tang Hanedanı döneminde şişmanlık, bir kişinin yiyecek alacak kadar zengin olduğunu gösteriyordu. (Cashin, 2024) Tang hanedanlığı döneminde, İmparator Xuanzong’un (玄宗) cariyesi Yang Guifei iri hatlı kadınlar için modayı belirlemiştir. Kıyafetler onun dolgun vücut hatlarına göre şekillenmiştir. Döneminin öncüsü olmuştur. Han Hanedanlığı dönemindeki imparatoriçe Zhao Feiyan sık sık Yang Guifei ile karşılaştırılırdı. Zhao Feiyan ince yapısıyla ünlüyken Yang Guifei dolgun yapısıyla ünlüydü ve bu da Çin’de güzellik türlerinin çeşitliliğini tanımlayan “環肥燕瘦” (huán féi yàn shòu -şişman Huan, ince Fei-) deyiminin ortaya çıkmasına yol açtı. Song Hanedanlığı döneminde yaygınlaşan bir uygulama, Çinli kadınların ayaklarını lotus çiçeği gibi zarif ve küçük göstermek amacıyla bantlarla sıkıca bağlamalarıydı. (İmre, 2020). Song Hanedanı döneminde dansçı kadınların egzotik hareketlerinin ve küçük adımlar ile yürümelerinin erkekler üzerindeki etkisi, dansçı kadınların ayaklarının küçük olmasına bağlanmıştır. Dans eden kadının küçük adımlar ile yürümesi ve dans etmesi erkeklerde rüzgârda uçuşan nilüfer çiçeklerini hatırlatmış ve bu duygu erotizm etkisini belirginleştirmiştir. XII. yüzyılda yaygınlaşarak kadınlar arasında statü belirleyici bir sembol haline gelmiştir. (İmre, 2020) Bu şekilde, Song Hanedanlığındaki kadın güzellik idealleri, Tang Hanedanlığındaki ideallerle önemli ölçüde farklılık göstermiştir.

Yazının devamı için derginin PDF’ine bakınız.